ቁም ነገር በፈገግታ!

 ቸልተኝነት እና አስተዋዩ ውሻ!

ከውል ውጩ በሚደርስ ኃላፊነት ህግ ውስጥ የቸልተኝነት ጥያቄ ከተነሳ ምላሹ ለብዙ ፍርድ ቤቶች ብዙውን ጊዜ አስቸጋሪ ነው፡፡ በብዙ የህግ ስርዐቶች ውስጥ ተቀባይነት ያገኘው የቸልተኝነት መለኪያ “የአንድ አስተዋይ ሰው ሚዛን” ሲሆን ይህም አንድ አስተዋይ ሰው በተመሳሳይ ሁኔታዎች ውስጥ ቢሆን ኖሮ ምን እንደሚያደርግ በመላምታዊ ፍሬ ነገር ላይ ተመስርቶ ማሰላሰልና ድምዳሜ ላይ መድረስን ይጠይቃል፡፡ እንግዲህ ቸልተኝነትን በአንድ አስተዋይ ሰው እይታ መዝኖ መወሰን አስቸጋሪ ከሆነ ይህን መለኪያ ለአንድ አስተዋይ ውሻ ተፈፃሚ ማድረግ ደግሞ በጣም ፈታኝ ብቻ ሳይሆን አስገራሚም ጭምር ነው፡፡

በአሜሪካም ኢሊዮኒስ ግዛት በኪርካም እና ዊል (Kirkham Vs. Will) መካከል በታየ አንድ የይግባኝ ክርክር ይግባኝ ሰሚው ፍርድ ቤት በጉዳዩ የተነሳው ጭብጭ የአንድ አስተዋይ ውሻ መለኪያ በመጠቀም እልባት ሰጥቶበታል፡፡ ክሱ የተጀመረው “የተከሳሽ ውሻ በንክሻ ላደረሰብኝ ጉዳት የውሻው ባለቤት የሆነው ተከሳሽ ካሳ ሊከፍለኝ ይገባል፡፡” በሚል ከሳሽ ባቀረበው ክስ ሲሆን ተከሳሹም በበኩሉ ከሳሽ የተነከሰው ውሻውን በመተናኮሉ ስለሆነ በራሱ ጥፋት ለደረሰበት ጉዳት ልጠየቅ አይገባም በማለት ተከራክሯል፡፡ ክሱ በስር ፍርድ ቤት ውድቅ ከተደረገ በኋላ በይግባኝ ክርክሩ ላይ በዋነኛነት የተነሳው ጭብጥ “መተናኮል አለ ወይስ የለም?” የሚለው ጥያቄ ነበር፡፡ ውሳኔውን የሰጡት ዳኛ ይህንን ጭብጥ ለመወሰን እንደመመዘኛ ወይም መስፈርት የተጠቀሙት የተለመደውን የአስተዋይ ሰው ሚዛን ሳይሆን የአንድ አስተዋይ ውሻ መለኪያ ነበርር፡ በዚህ ሚዛን ወይም መለኪያ መሠረት መተናኮል አለ ወይስ የለም የሚለውን ጥያቄ ለመወሰን በተመሳሳይ ሄኔታዎች ውስጥ አንድ አስተዋይ ውሻ ተከሳሽ ካሳየው እንቅስቃሴ አንጻር ምን ዓይነት ምላሽ ይሰጣል? የሚል መላምታዊ ጥያቄ አንስቶ ድምዳሜ ላይ መድረስን ይጠይቃል፡፡ ፍርድ ቤቱ ተፈጻሚ ባደረግው መለኪያ መሰረት የስር ፍርድ ቤትን ውሳኔ አጽንቶታል፡፡

source:  http://abookmedhin.wordpress.com/

ጽዮንን ባሰብናት ጊዜ/መዝ.136፡1/

                                    ቤተ ጳውሎስ ረቡዕ ግንቦት 29 2004 ዓ.ም.

ለብዙ ጊዜ ዱርዬ ማለት ቀጥተኛ ትርጉሙን፣ ገላጭ ፍቺውን አላውቀውም ነበር፡፡ ዱርዬ ማለት የቆሸሸ ልብስ የለበሰ፣ ሥራ አጥቶ ድንጋይ ላይ የተቀመጠ፣ ለማኅበረሰቡ ስጋት የሆነ ብለን እንፈታው ይሆናል፡፡ ነገር ግን ያማረ ልብስ የለበሱ፣ ለፕሮቶኮላቸው የሚጠነቀቁ፣ ብዙ ፋብሪካ የተከሉ፣ ብዙ ሥልጣን የተሸከሙ፣ በጌትነት ወንበር ላይ የሚቀመጡ፣ በክብር አልባሳት የተንቆጠቆጡ፣ ወደ ስማቸው ቶሎ የማይደረስ ብዙ ቅጽል ያላቸው፣ ማኅበረሰቡ ተስፋችን ባልቴቶቹ ቀባሪያችን የሚሏቸው … ብዙ ዱርዬዎች አሉ፡፡ ትልቁ ችግራችን ሰውን በልብስ፣ ሰውን በንግግር ችሎታ፣ ሰውን በገንዘብ፣ ሰውን በመዐርግ፣ … መለካታችን ነው፡፡ ሰው በዲግሪ፣ ሰው በኒሻን አይለካም፡፡ የሰው መለኪያው የኑሮ ምርጫው ወይም ቀጥተኛነቱ ነው፡፡ ብዙ የዓለም ክብሮች የታሪክ አጋጣሚዎች ናቸው፡፡ በአጋጣሚ ግን ቅን መሆን አይቻልም፡፡ ቅንነት ወይም እውነተኛነት ምርጫ ነው፡፡

ዱርዬ ማለት ምን ማለት ነው? አሁንም ፍችውን ማሰስ አለብን፡፡ ዱርዬ ሁሉም ልብስ ልክ የሚሆነው ብዬ በራሴ መዝገበ ቃላት ፈትቼዋለሁ፡፡ ሲዘፍን እንደርሱ ሲዘምር እንደርሱ የሌለ፣ ሲጾም እንደርሱ ሲበላ እንደርሱ የሌለ፣ ሃይማኖታዊ ልብስ ሲለብስ እንደርሱ ሲዘንጥ እንደርሱ የሌለ፣ … ሁሉም ልብስ ልክክ የሚልበት፣ ጎበዝ ተዋናይ እርሱ ዱርዬ ይባላል፡፡ ይህን ፍቺ ያገኘሁት ተጨንቄ ሳይሆን ዓይቼ ነው፡፡ ከስድስት ወር በፊት በአንድ ሠርግ ላይ ተገኝቼ ከሚዜዎቹ አንዱ የማውቀው ሰው ነበር፡፡ ይህ ወንድም ጠበል ሲጠጣ እንደ እርሱ ሥርዓት ያለው ዓይቼ አላውቅም፡፡ ውስኪ ሲጠጣም እንደ እርሱ ጎዝጉዞ የሚጠጣ ያለ አይመስልም፡፡ ታዲያ እዚያ ሠርግ ላይ ትግርኛውን ሲጨፍር፣ ጉራጊኛውን ሲጨፍር ያደጉበት እንኳ እንደ እርሱ አልተዋሐዳቸውም ብል ሐሰት አይደለም፡፡ ታዲያ ልቤ በድንገት፡- “ወይ ዱርዬነት” አለ፡፡ ወዲያው ከሠርጉ ጫጫታ በአሳብ ወጣሁና ዱርዬ ማለት ሁሉም ነገር ልኩ የሆነ፣ ትክክለኛ ማንነቱ ግን ኃጢአት የሆነ ብዬ ማሰብ ጀመርኩ፡፡

ጥያቄ፤ ገነት እና መንግሥተ ሰማያት ልዩነት አላቸውን?

 by Mihretu

ገነት ወይም Garden ቦታ ሲሆን መንግሥተ ሰማያት/Kingdom of God/  ማለት ግን የእግዚአብሔር አገዛዝ ማለት ነው። የሰማያት ወይም የሰማይ መንግሥት ማለት ደግሞ የእግዚአብሔር መንግሥት ማለት ነው፡፡

በአብዛኛው በማርቆስ ወንጌል "የእግዚአብሔር መንግሥት" የሚለው ቃል ነው በማቴዎስ ወንጌል "መንግሥተ ሰማያት" የተባለው። ትርጉሙም የሰማይ መንግሥት ወይም የእግዚአብሔር መንግሥት ማለት ነው። የመጽሐፍ ቅዱስ አዋቂዎች እንደሚናገሩት፤ ማቴዎስ "የእግዚአብሔር መንግሥት" ከማለት ይልቅ "የሰማይ መንግሥት" ወይም በግዕዙ "መንግሥተ ሰማያት" ብሎ የጻፈበት ምክንያት የማቴዎስ ወንጌል የተጻፈው ለአይሁዶች ስለነበርና አይሁዶች ደግሞ "እግዚአብሔር" የሚለውን ስም ደጋግመው መጥራት ያስቀስፋል ብለው ስለሚያምኑ እንደነበር ይናገራሉ (ምክንያቱም በህግ የአምላክህን ስም በከንቱ አትጥራ ይላልና)።

ጥቅስ፤

የማርቆስ ወንጌል1፥14-15 ዮሐንስም አልፎ ከተሰጠ በኋላ ኢየሱስ የእግዚአብሔርን መንግሥት ወንጌል እየሰበከና። ዘመኑ ተፈጸመ የእግዚአብሔርም መንግሥት ቀርባለች ንስሐ ግቡ በወንጌልም እመኑ እያለ ወደ ገሊላ መጣ።

የማቴዎስ ወንጌል 4፤17 የተባለው ይፈጸም ዘንድ ይህ ሆነ። ከዚያ ዘመን ጀምሮ ኢየሱስ፦ መንግሥተ ሰማያት ቀርባለችና ንስሐ ግቡ እያለ ይሰብክ ጀመር።

የእግዚአብሔር መንግሥት ደግሞ  በደረጃ የምትቀመጥ ቦታ አይደለችም። ነገር ግን የእግዚአብሔር አገዛዝና ፈቃድ የሚፈጸምበት ማለት ነው። ለዚህ ነው በአባታችን ሆይ ጸሎት  "መንግስትህ ትምጣ" ካለ በኋላ ወዲያው "ፈቃድህ በሰማይ እንደሆነች እንዲሁ በምድር ትሁን" የሚለው።